Müge TUNA yazdı
ŞİRKETLER BÜYÜRKEN NEYİ AMAÇLAR/AMAÇLAMALI
Şirketler kendi sektörlerinde büyümeye, genişlemeye ve rekabet avantajı elde etmeye ilişkin hedeflerini gerçekleştirmek üzere; birleşme, devralma ve satın almalar (M&A) yoluyla şu sonuçlara ulaşmayı amaçlar.
Şirketler, pazar hakimiyeti, artan verimlilik ve karlılık dahil olmak üzere üzere çeşitli stratejik hedeflere ulaşmayı hedefler.
TASARRUF VE OPERASYONEL VERİMLİLİK
Ölçek ekonomileri” (scale of economies) elde etmek – başka bir şirketle birleşmek veya satın almak, tek başlarına her iki şirket için de mümkün olmayan maliyet tasarrufları ve operasyonel verimlilik ile sonuçlanabilir.
AMAÇ: DİKEY MEDYA DEVİ YARATMAKTI
Şimdi bunu örnekler üzerinden anlatalım.
2020’de ABD Telekom devi AT&T, HBO, Warner Bros. ve diğer eğlence varlıklarının sahibi olan bir medya şirketi olan Time Warner’ın satın alımını tamamladı.
Anlaşma, Netflix ve Disney+ gibi diğer rakip streaming (yayın akışı) hizmetleri sağlayan şirketle daha iyi rekabet edebilecek dikey olarak entegre bir medya devi yaratmayı amaçlıyordu.
Bu birleşme AT&T’nin daha kapsamlı bir içerik sağlama hizmeti oluşturmak üzere; Time Warner’ın geniş içerik kitaplığından yararlanmasına imkan verdi.
MÜŞTERİ SEGMENTLERİ VE DAĞITIM KANALLARINA ERİŞİM
Şirketlere işlerini çeşitlendirme (diversification) fırsatı sağlaması – çeşitlendirme, şirketlerin ürün veya hizmetlerini farklı pazarlarda genişleterek risklerini azaltmalarını sağlayan bir stratejidir.
M&A, şirketlerin mevcut durumlarında ulaşamadıkları yeni pazarlara, müşteri segmentlerine ve dağıtım kanallarına erişmelerine olanak tanır.
Örnek verelim,
2019’da Fransız lüks mal şirketi LVMH, Amerikan mücevher markası Tiffany & Co.’yu 16,2 milyar dolara satın aldı. Satın alma, LVMH’nin daha önce nüfuz edemediği üst düzey mücevher pazarına girmesine izin verdi. LVMH, Tiffany & Co.’yu satın alarak ürün tekliflerini çeşitlendirmeyi ve pazar erişimini genişletmeyi başardı.
FİYATLANDIRMA GÜCÜNÜ ARTTIRIR REKABETİ AZALTIR
Günümüz ekonomisinde, birçok endüstri oldukça bölünmüş durumda ve çok sayıda küçük oyuncu pazar payı için rekabet etmekte. M&A yoluyla konsolidasyon, daha büyük ve lider konumda olan şirketlerin baskın bir pazar konumu kazanmasına, fiyatlandırma gücünü artırmasına ve karşı rekabeti azaltmasına olanak tanır.
Örneklendirelim,
2015’te ABD sağlık sigortası devi Aetna, rakibi Humana’yı 37 milyar dolarlık bir anlaşmayla satın aldı. Bu satın alma, Aetna’nın son derece rekabetçi sağlık sigortası endüstrisindeki konumunu sağlamlaştırarak; önemli pazar payına ve fiyatlandırma gücüne sahip bir şirket yaratmasını sağlamıştı.
Sağlık sigortası endüstrisinin konsolidasyonu, UnitedHealth ve Cigna gibi birçok büyük oyuncunun da pazar payı kazanmak için önemli satın almalar yapmasıyla son yıllarda bir trend oluşturdu.
RİSKLER VE SİNERJİLER TESPİT EDİLMELİ
Bütün bu hedefler doğrultusunda işlemler gerçekleştirilirken, “optimizasyon” kilit bir detay; iki şirket birleşiyor, yeni bir ortaklık veya yeni bir yapı oluşuyorsa, bu detay kritik önem kazanmaktadır.
Finansal, operasyonel, hukuki, teknik, insan kaynakları alanlarında gerçekleştirilen due-diligence (detayli durum tespit/inceleme) sürecinde elde edilen bulgularla, hem riskler hem de sinerjiler tespit edilmektedir.
Yine bu işlemlerde en kritik unsurlardan biri olan fiyatı belirleyecek olan “eder sirket değeri” (fair value) de tespit edilmesidir.
Bu hesaplama icinde, “iki şirketin birleşmesinden / satin almadan ortaya cikacak sonucun 1+1=2 degil, en az 3 etmeli” yaklaşımı ön plandadır. İşte bu sonucu elde etmek icin, tum optimizasyon alternatiflerinin ve sinerjilerin cok dikkatli belirlenmesi kritik önemdedir ve yukarıda açıklanan M&A danışmanlarının katkısı, tecrübesi, konuya hakimiyeti hem alıcı hem de satıcı taraf için hedeflenen sonuçla ilgili farkı yaratır.
patronlardunyasi.com
